Προτάσεις αξιοποίησης του παραμυθιού για διδακτική κουλτούρας /πολιτισμού
Όπως είδαμε, σε μια διαπολιτισμική σχολική τάξη, για τη διδασκαλία κουλτούρας /πολιτισμού υπάρχει ανάγκη καταφυγής σε κοινές ιστορίες και παραδόσεις των χωρών προέλευσης των μαθητών. Τέτοιο κοινό υλικό υπάρχει ιδιαίτερα στα παραμύθια. Αυτά τα παραμύθια μπορούν να ειπωθούν από το δάσκαλο στα ελληνικά (ή γενικότερα στη γλώσσα της χώρας υποδοχής) και μετά να ζητήσει από τους μαθητές να δημιουργήσουν εικόνες για να συνοδεύσουν τα λόγια του παραμυθιού. Μπορεί ο δάσκαλος να το συνδυάσει με το μάθημα των εικαστικών, προτρέποντας τους μαθητές να κατασκευάσουν απλές κούκλες για να συνοδεύσουν τις ιστορίες και τα κείμενα. Επίσης μπορούν να φτιάξουν φιγούρες για μαγνητικούς πίνακες ή
φανελοπίνακες. Πραγματικές οπτικές ενδείξεις βοηθούν τους δίγλωσσους μαθητές να καταλάβουν
περισσότερο την ιστορία και το κείμενο, ειδικά αν ο δάσκαλος έχει φροντίσει να κατασκευάσει γραπτές επικεφαλίδες, με τις οποίες είναι εξοικειωμένοι αυτοί οι μαθητές (π.χ. "Μια φορά κι έναν καιρό…" ή "Κι έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα…"). Μπορεί να είναι επιθυμητό να μεταφραστούν τα παραμύθια σε όλες τις γλώσσες που μιλιούνται στην τάξη. Τα μεταφρασμένα παραμύθια μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως κείμενα για διάβασμα, τα οποία τα παιδιά μπορούν να πάρουν στο σπίτι. Κασέτες σε δύο ή περισσότερες γλώσσες μπορούν να ηχογραφηθούν στην πρώτη γλώσσα των παιδιών για να συνοδεύουν τα παραμύθια. Στα Αναλυτικά Προγράμματα του μαθήματος των εικαστικών, πέρα από την εξοικείωση των παιδιών με τα διάφορα υλικά και τις τεχνικές στους θεματικούς πυρήνες που χρησιμοποιούνται ως αντικείμενα παρατήρησης, έρευνας ή καλλιέργειας
της δημιουργικής φαντασίας, θα ήταν σκόπιμο να προστεθούν και λογοτεχνικά κείμενα (όχι μόνο παραμύθια), που μπορούν να εμπνεύσουν τα παιδιά σε εικαστικές δημιουργίες. Παράλληλα, μπορούν να διαβάζονται παραμύθια που έχουν δημιουργηθεί με αφορμή πίνακες ζωγράφων Ελλήνων και ξένων, ενώ θα προβάλλονται σε slides οι πίνακες αυτοί. Και το αντίστοιχο βιβλίο του δασκάλου μπορεί να εμπλουτιστεί με την ανάλογη βιβλιογραφία. Οι ίδιες προσθήκες μπορούν να γίνουν και στο Αναλυτικό Πρόγραμμα που αναφέρεται στη μουσική. Η μουσική αγωγή του παιδιού μπορεί να πλουτιστεί με ακροάσεις κλασικών παραμυθιών, που συνοδεύονται από κλασική μουσική (π.χ. "Η
Ωραία Κοιμωμένη" ή "Ο Καρυοθραύστης" με μουσική Πιότρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκυ). Μπορεί επίσης να γίνει εμπλουτισμός των βιβλίων "Εμείς και ο κόσμος" με παραμύθια (ή άλλα κείμενα από την παιδική λογοτεχνία), τα οποία αναφέρονται σε οικολογικά και περιβαλλοντικά θέματα, ώστε να υπάρχει μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση των μαθητών. Επίσης, μπορεί να γίνει δραματοποίηση του παραμυθιού, που παίζει σημαντικό ρόλο στην κατανόησή του, ώστε οι μαθητές να "οικειώνονται βιωματικά το λογοτεχνικό υλικό" που δραματοποιούν. Μιλάμε δηλ. για πλήρη και βαθιά κατανόηση και
συμμετοχή του νεαρού αναγνώστη στα λογοτεχνικά κείμενα. Μπορούμε να βιντεοσκοπήσουμε τη δραματοποίηση ή δίνουμε στους μαθητές τη δυνατότητα ν' ακούσουν το παραμύθι ηχογραφημένο από κασέτα στην κύρια γλώσσα τους ή να το δουν από CD-ROM ή από βιντεοκασέτα. Γνωρίζουμε ότι μέσα από τη διδακτική προσέγγιση των παραμυθιών δίνεται η ευκαιρία να αναπτυχθεί ο επικοινωνιακός χαρακτήρας της γλώσσας και να υπάρξει μια πολιτισμική σύγκλιση και ανταλλαγή εμπειριών. Γιατί, όπως είναι γνωστό, η γλώσσα δεν είναι μόνο επικοινωνία. Είναι η ψυχή κάθε λαού, η ιστορία του, η παράδοσή του και ο πολιτισμός του. Κουβαλάει τις ιδέες, τους καημούς και τους
πόθους του κάθε λαού, τις εκφράζει και γίνεται έτσι εργαλείο μαγείας και φορέας αξιών, ήθους και πολιτισμού. Ο μαθητής που ακούει ένα παραμύθι από άλλη χώρα δε βρίσκεται σε παθητική κατάσταση. Αντίθετα, προσλαμβάνει, επεξεργάζεται και αποκωδικοποιεί τα ακουστικά μηνύματα που δέχεται. Ακούει με σκοπό να κατανοήσει κάτι που λέγεται. Το άκουσμα απαιτεί δαπάνη δυνάμεων."Listening takes energy", λένε οι Άγγλοι. Επομένως, μέλημα των διδασκόντων κατά τη διδακτική προσέγγιση του παραμυθιού είναι η διαμόρφωση ενός μαθησιακού περιβάλλοντος που διευκολύνει την ακρόαση.
Η έμφαση που δίνει ο ομιλητής σε κάτι, η εκφραστικότητα του προσώπου του, ο τόνος της φωνής του, οι χειρονομίες του, το ύφος του , αποτελούν στοιχεία υποβοήθησης για την κατανόηση των παραμυθιών σε παιδιά από διαφορετικά γλωσσικά και πολιτιστικά περιβάλλοντα. Η ανάγνωση ενός παραμυθιού δεν περιορίζεται στη μετατροπή του γραπτού λόγου σε προφορικό. Προχωρεί στην πρόσληψη των μηνυμάτων, την επεξεργασία, την ανάλυση, την ερμηνεία και τελικά στην κατανόηση. Διαβάζοντας ένα παραμύθι δεν αντλούνται μόνο πληροφορίες, δε διακρίνονται μόνο σκέψεις και σχεδιασμοί, δεν αποκωδικοποιούνται μόνο μηνύματα δεν απολαμβάνει μόνο την εκφραστική ομορφιά, αλλά υπάρχει σύγκρουση με το περιεχόμενο και τη μορφή του κειμένου. Τα όσα λέει το παραμύθι τα συγκρίνει με τη δική του σκέψη, τα συσχετίζει με τη δική του εμπειρία και τα μεταποιεί σε δικό του βίωμα . Όλοι έχουμε να δώσουμε και να πάρουμε. Είμαστε όλοι εδώ για να αποδείξουμε ότι ο δρόμος της συνεργασίας, της επικοινωνίας και της προόδου είναι μονόδρομος.
πηγή: http://6dim-diapelefth.thess.sch.gr/
ιστότοπος για την εικόνα: allotriosi.wordpress.com
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου